Ole lua pele tele i Amerika

I taimi uma, o mauga mumu na faʻatupuina ai le fefe moni i tagata, ae o loʻo i ai le tele o nofoaga e faʻamalosi ai tagata nonofo i autafa ma nei tagata matautia. Mai lenei tusiga o le ae iloa ai po o le fea mauga e sili ona telē i Amerika.

North America

I lenei vaega o le konetineta o le mumu, o le tele lea i luga o le paneta , ae le na o Amerika i Matu. E uiga i le Yellowstone caldera - o se volcano, o loʻo i le setete o Wyoming, i le National Park. O lona maualuga e 2805 mita. E aofia ai se vaega e 3,960 sikuea kilomita, o le tasi vaetolu o le vaega o le National Park. O lenei vaega o loʻo i luga aʻe o le nofoaga vevela, lea e faʻatautaia ai le faʻaogaina o le papa omea o le ofu talaloa i le fogaeleele. O le asō o lenei vaega o loʻo ufiufi e le laufanua samasama, ae o le tele o tausaga talu ai, na mafua ai le fausia o le itu i sasae o le laufanua o Snake i le maeʻa ai o le tele o felaʻuaʻiga o le mauga mu.

Ua maua e saienitisi toega o le mauga o lenei super volcano i na o le 1960, e taialaina i faamatalaga mai satelite satelite. Na foliga mai o loʻo i ai pea i luga o le vaega faʻapipiʻi le tele o le magma i totonu o lona manava. O le vevela i totonu e eseese i le 800 tikeri. O le mafuaʻaga lea e faʻaumatia ai le va o le eleele i luga o le fogaeleele, ma vevela vaipuna vevela, faʻasaʻo le carbon dioxide ma ao o le hydrogen sulfide.

E tusa ai ma suʻesuʻega a saienitisi, o le uluai osofaʻiga tele o le Yellowstone caldera na tupu i le silia i le lua miliona tausaga talu ai. O lenei mea na mafua ai le vavaeeseina o mauga, e aofia ai le 25% o le teritori o Amerika i Matu nei ma se faaputuga mauga. O le lua lona lua na oʻo mai i le 1.27 miliona tausaga ao lumanaʻi lo tatou taimi, ma lona tolu na tupu i le 640,000 tausaga talu ai. Ona faia ai lea o se lapotopoto lapoa ma se radius o le 150 kilomita, lea e taua o le caldera. Na tupu lenei mea ona o le toilalo o le vetex o le volcano. E tusa ai ma le au saienitisi, o le avanoa e mafai ona ala mai ai le manava malosi o le 0,00014%. Faʻasologa e leai se totogi, ae o loʻo i ai.

Amerika i Saute

I Amerika i Saute, o le mauga tele o le volcano Cotopaxi, o lona maualuga e 5896 mita. O le nofoaga lona lua o le Scanoy volcano (5,410 mita), ma lona tolu i le Mexican Popocatepetel (5452 mita). Ua taʻua i le Guinness Book of Records o le volcano aupito maualuga o Ochos del Salado, o loʻo i luga o le tuaoi o Atenitina-Chile, ae ua manatu ua le toe i ai. I le aotelega, i Amerika i Saute o loʻo i ai le 194 tele ma mauga laiti, o le tele o ia mea ua leai.