Pumalin Nature Park


O le Pumalin Nature Reserve e masani ona tosina ai tagata tafafao maimoa ua latou maua i le teritori o lenei atunuu. I le taimi nei, o loʻo i ai se tasi o atinaʻe sili ona atinaʻe i Chile , o loʻo i ai se nofoaga autu telefoni, lelei tele fesoʻotaiga o felauaiga, e faʻaaogaina e le paka ni tagata faigaluega faapitoa, vaʻaia tolauapiga ma savaliga sopo.

Talafaasolopito o le paka

Pumalin ei ai se tala mauoa ma sili ona manaia. I le 1991, na faatauina ai e se tagata taʻutaʻua ma sopoia Douglas Tompkins se fanua faʻatafunaina i le vaitafe o le Vaitafe o Renyue. O le taimi lena, na ia galue ai i Chile i le laveaiina o vaomatua o Valdivian, ma o lea na amata ai ona osofaia o ia i le manatu o le fatuina o se fanua o le natura i fanua toafa latalata ane i le Vaitafe o Renyu. Na amata ona faalauteleina e Tomkins le fanua, ma mauaina fanua tuaoi mai tagata e ona fanua. I le taimi nei, toetoe o le vaega atoa o le Pumalin Nature Park o le teritori lea na maua e Douglas Tompkins. Talu mai le 2005 na amata ona maua e le au asiasi mai ia tagata asiasi, i le amataga o le gaioiga e tusa ma le 1000 tagata i le tausaga, o lenei numera ua tupu i nisi taimi.

O le a se mea manaia e uiga i le paka?

O Pumalin Nature Park o loʻo i le pitonuu Chilean o Palena, o lona eria e 3300 sqkm. O se tasi lea o nai paka e le o ni setete, e patino i se tagata tumaoti, i le 2005 na tuʻuina atu ai le tulaga o se maa faamanatu masani.

O le mafuaʻaga autu o le fausiaina o lenei paka o le faʻasaoina lea o le tele o ituaiga o meaola o loʻo lisiina i le Tusi Ulaula ma fualaau vao e maua i totonu o lenei eria. Faatasi ai ma lenei mea, o le sini o le taʻutaʻuina lea o se tagata i lenei natura matagofie ma le matagofie ina ia mafai ai ona tuua na o ia faatasi ma vaomatua, mauga ma vaifotu, sailiili saoloto i le lalolagi lata ane ma le le iloa.

O le faavae o le malae Pumalin - evergreen broadleaf forests, e aofia ai le tele o ituaiga meaola e mafai ona maua i totonu o lenei eria. Mo se faʻataʻitaʻiga, naʻo totonu o lenei fanua faʻapitoa e mafai ona e maua ai se laau e ola lelei, lea ua tupu matagofie i luga o le teritori, faafetai i le tau o nei nofoaga, aua o le tausaga e tusa ma le 6000 mm o le pa'ū e pa'ū iinei. I le totonugalemu o vao i totonu o auala savali e mafai ai e nisi ona maua i nisi taimi se tauva vao Chile.

I totonu o vaomatua o le paka e mafai ona e maua ai ni nai fusi mama, apiaries ma faleoloa ma oloa i le lotoifale ma mea faamanatu. E le mamao ese mai le tele o le pulega o le paka o vaʻalosiga lalagaina ma nofoa e mafai ona e faʻatau ai le lapoʻa ma laʻei o loʻo faia i fulufulu masani.

I totonu o le paka i le tele o nofoaga o tolauapiga. E mafai ona e sau iinei ma lou lava faleie pe togi i totonu o le nofoaga o le pulega. I luga o le teritori o le tolauapiga o loʻo i ai pusapaʻu, laulau ma vai. E lata ane i le tolauapiga o nofoaga faafomai. E iai foʻi i Pumalin e iai se nofoaga tafafao maimoa i le mea e mafai ai ona e malolo pe a maeʻa se savaliga uumi, faʻapea foʻi ma se faleaiga faʻatasi ai ma meaʻai a le malo.

O Pumalin o loʻo i totonu o le vanu lata ane o le mauga volcano o Chaiten, ina ua maeʻa i le 2008 na tapuni le paka mo tagata asiasi mo le lua tausaga. O se tasi lea o mauga sili ona malolosi i le atunuu i le 15 tausaga talu ai.

E faapefea ona e alu i le paka?

E mafai ona e alu i Pumalin i le taumafanafana i tafatafa o le vaa, lea e masani ona taamilo i le va o le nuu o Ornopiren ma le paka faalenatura. O le taumafanafana o le vaitau pito sili lea mo le faimalaga atu iinei. O le tau e matua malu lava e aunoa ma se timuga umi ma le matagi.