E le o tagata uma e fiafia ile togalaau e iloa le sapropel. I le taimi nei, e masani ona faʻaaogaina i fua o fua o faatoaga, meaʻai manu ma e oʻo lava i vailaʻau. Sei o tatou vaai po o le a le mea taua e pei o le sapropel, o fea e maua mai ai ma oa foliga o lona faaaogaina i faatoaga.
Sapropel ma ona meatotino
Sapropel o se tupe teu e faaputuputu i lalo o vai inu vai mo le tele o tausaga. I tagata sapropel e taua lava o le palapala - o lenei upu e masani i tagata uma. E aofia ai vaega laiti o meaʻai o le fuamoa ma manu faʻatasi ma le faʻaopoopoga o isi minerale. O nei mea e aofia ai le nitrogen, phosphorus ma le potassium, iron ma manganese, copper ma boron, ma le tele o isi. O tupe maualalo o loʻo mauʻoa foi i vitamini B , ma e aofia ai foi le tele o carotenoids ma enzymes. I se upu, o le mea e sili ona taatele e na o se teuina o mea aoga e lelei ai le aʻafiaina o eleele ma aganuu tuputupu aʻe. E mafai ona faʻaaogaina e tusa lava pe o lona natura faʻapitoa e pei o le faʻaaogaina faigofie mo le togalaau.
Mo le gaosiga o fugalaʻau, o le sapropel o loʻo faʻatauina i luga ole laulau gaosi oloa, pe a maeʻa ona faʻagogo ma togafitia. O le gaosiga o se mea mamago i le foliga o se paʻu, lea e mafai ona e sosolo i luga o le eleele pe faaopoopo i le eleele ua eliina.
O le sapropel na aumaia i totonu o vaituloto eseese e ese mai le tuufaatasiga, lea e tuusaʻo tonu lava i le tuufaatasiga o le eleele i le lotoifale. O loʻo i ai suauʻu carbonate, organic, ferrous and siliceous sapropel. E mafai ona faʻatonuina e suʻesuʻega vailaʻau. E aʻafia ai le auala e faʻaaogaina ai le sapropel o lenei meaola i le totoina o laau. Seʻio tatou tilotilo pe faʻapefea ona faʻaaoga le sapropel e pei o se faʻala.
Faʻaaoga le sapropel e pei o se faʻamala
E le pei o peat, fugalaʻau e faʻavae i luga o le sapropel e aofia ai mea e sili atu mea vevela, gaʻo gaʻo ma amino acids. O lenei mea e avea ai le sapropel ma auala sili atu ona lelei, ae le o taimi uma. Afai e masani ona faʻaaoga le peʻa mo le faʻaleleia o le eleele ma le humus, o faʻamaʻi mai le eleʻele o loʻo i ai le itu nei:
- eleele mama;
- lona faʻaopoopoga faʻaopoopo;
- faaleleia o aʻa o laau;
- faateleina le fua o fua;
- Faʻaleleia atili o eleele palapala e pei o le absorption ma le faatumauina o le susu;
- faateleina i le lotomaualalo faamalieina i fanua;
- faamamaina mai pathogens ma sigi.
O le isi mea e le mafai ona faʻamagaloina o le sapropel e pei o se faʻamaina o lona uiga faʻalelei. E le pei o vailaau faʻalaʻaulaʻau oona, e matua saogalemu lava mo tagata ma manu. Ma pe a faʻatusatusa i le manurele, lea o loʻo i ai ni meaola leaga ma fatu o vao, o mea o loʻo faʻapala i lenei tulaga e ese mo le lelei.
E tusa ai ma le faʻaaogaina o le sapropel, e faʻaaogaina mo le faʻamalosia lelei o le eleele ma faʻamalaga. I le tulaga muamua, ua faʻalauiloa le sapropel i se aofaiga pe tusa o le 35-40 tone i le 1 ha palapala (mo cereals) poʻo le 65-70 tone (mo fualaau faisua ma aʻa aʻa aʻa).
E tatau ona maitauina o le faʻaaogaina o le sapropel e masani lava ona sili atu i luga o le oneone oneone ma oneone oneone o le tino ma ituaiga oona. I lenei tulaga, o le sili ona lelei e mafai ona mauaina e ala i le amataina muamua o ia eleele.