O le talafaasolopito o Aikupito Anamua ua tumu i mea lilo faalilolilo, o le tele o nei saienitisi e le mafai ona foia. Lau mafaufau - o nai mea moni e le masani ai.
O le tele o tagata anamua ua i ai se igoa le lelei, ua taumafai le au saienitisi e tatala a latou mealilo mo le silia ma le sefulu tausaga. Faʻailoa mea lilo ma Aikupito - o loʻo i ai le tele o fesili e tumau pea e le taliina, ma e oʻo lava i le taimi nei e mafai ona e faia na o manatu.
1. Na faʻafefea ona togafitia le maatusi?
Afai e te vaʻavaʻai i le gaosiga o siaki papaa, e le mafai ona e maofa i le maualuga o le galuega. E le manino le auala na ausia ai e tagata Aikupito anamua e aunoa ma le tekinolosi fou. I aso na, o mea maʻa ma maʻamea sa faʻaaogaina e le mafai ona taulimaina ai se papa maa maʻa.
2. Ofea e maua ai lena mana?
I totonu o le lotoa o le faamanatu o le malumalu o Ramses II, na maua ai ni vaega o se tupua tele. Seʻi manatu, na faia i se tasi fasi piniki piniki ma e maualuga lona 19 m. O le faʻatusatusaga faʻatusatusa e faʻaalia ai o le mamafa o le ata atoa atonu e tusa ma le 100 tone. E leʻi manino le auala na gaosia ma feaveaʻi i le nofoaga. O nei mea uma e foliga mai o se ituaiga togafiti faataulaitu.
3. O le liʻo maʻa
O le taamilosaga sili ona lauiloa o Stonehenge, ae e le na o le tasi lea o lona ituaiga, mo se faataitaiga, o loʻo i ai se fausaga i Aikupito i saute. Nabta-Playa-Stone o se tuufaatasiga o maa papaa na maua i le 1974. Sa leʻi malamalama lelei saienitisi i le faamoemoega moni o lenei tuufaatasiga.
4. O le a le mea i totonu o le pyramid lauiloa?
O le vavega o le lalolagi, lea e tosina atu ai le faitau miliona o tagata tafafao maimoa, e natia le tele o mealilo. Mo se faʻataʻitaʻiga, e mautinoa e tagata uma o le Cheops pyramid e aofia ai potu e tolu, ae o suʻesuʻega talu ai nei na faʻamaonia ai lenei manatu. Ina ia faia le suʻesuʻega, na faʻaaogaina ai ni meaola laiti, o ē savalia alalaupapa ma suʻesuʻeina. O le iʻuga, o ata na faʻaalia ai le telefoni e leai se tasi na vaʻaia muamua. O loʻo i ai se masalosalo o loʻo i ai pea i lalo o le pyramid le tele o nofoaga e natia.
5. Faleoloa esevae
O se mea e le masani ai sa faatalitali i ai le tagata suʻesuʻe o mea anamua o Angelo Sesana, o le sa faia suesuega i Aikupito. I le va o puipui sa maua ai se atigipusa ma se talafaasolopito o le 2000-tausaga, ma i totonu na maua ai ni pai se fitu o seevae o le malumalu. E taua le matauina e le o se gaosiga i le lotoifale, ma o lea e taugata. O le a lona taunuuga? I le auala, pe na e matauina o seevae e talitutusa lava ma Vietnamese tautaua i le lalolagi nei?
6. Mata matagofie
I luga o nisi o faatagata o Aikupito anamua e mafai ona e vaai i tamaiti o loʻo faia i maʻa tioata i mata. Ua le mautonu le au saienitisi pe mafai faapefea ona maua le gaioiga o lenei uiga e aunoa ma le liliu ma masini masini. E tatau ona maitauina o nei mea faʻapipiʻi, e pei o mata o le tagata, suia ai le paolo e fuafua i luga o le malamalama o le malamalama ma faʻataʻitaʻi foi i le fausaga capillary o le retina. O le tele o le gaosiga o tioata i Aikupito anamua sa salalau pe a ma le 2500 TLM, ona le toe aoga lea o tekonolosi mo nisi mafuaaga.
7. O le a le mea na mafua ai le maliu o Tutankhamun?
Sa faia e saienitisi ni suʻesuʻega e sili atu ma le tasi, ae le mafai ona latou iloa le mafuaaga tonu o le maliu o le lauiloa Aikupito. E i ai saienitisi o loʻo mautinoa o Tutankhamun na maliu ona o le le lelei o le soifua maloloina, aua o ona matua o se tuagane ma se tuafafine. O loʻo i ai se isi faʻataʻitaʻiga e faʻavae i luga o faʻataʻitaʻiga x-ray ma le tusitusiga o le mummy. Ua faailoa mai i suesuega na faaleagaina le ivi o Farao, ma o nisi foi na misi, ma na gau foi lona vae. O lenei mea e mafua ai le mafuaʻaga na mafua ai le oti, atonu, i se pau.
8. Nofoaga tuugamau tupu ese
Na faʻatautaia e le Egyptologist Peretania i le 1908 ma maua ai se fanua faʻatoʻaga tupu e latalata i Shara, lea na maua ai ni sarcophagi e lua. I le taimi lava latou i ai i le National Museum of Scotland. O suʻesuʻega na faʻaalia ai latou o loʻo i ai i le XVII poʻo le XVIII tausaga, ma o tino na matutua nai lo tina o Tutankhamun, mo le tusa ma le 250 tausaga. Tasi le mummy o se tamaitai talavou, ma le lona lua o se tamaitiiti, atonu o ia. O o latou tino na teuteuina i auro ma nifo elefane.
9. O le taunuuga o Nefertiti
O se tasi o taitai iloga o Aikupito Anamua na pule faatasi ma Farao Akhenaten. O loʻo i ai fautuaga o ia o se pule-pule, ae o loʻo i ai saienitisi o loʻo fai mai o ia o se pusi atoa. E le o iloa pe faʻapefea ona maeʻa le soifua o Nefertiti ma o fea na tanumia ai o ia.
10. Igoa moni o le Sphinx
O lenei mea moni meaola e le iloa le tele o faʻamatalaga e pei ona manaʻo iai. Mo se faʻataʻitaʻiga, e le gata i tagata masani, ae e le i mafai e le saienitisi ona fuafua po o le a le mea moni o lenei tupua ua faatusaina i le mea moni. O le isi autu e popole: aisea na filifilia tonu ai le igoa "Sphinx", masalo o lenei upu sa i ai se mea taua tele.
11. O le malo lilo o Yam
O le filifilia o pepa e mafai ona iloa ai e silia ma le 4 afe tausaga talu ai i Aikupito o se malo e igoa ia Yam, lea sa mauoa ma tamaoaiga. E le o iloa e egyptologists le mea na i ai ma, atonu o le a tumau pea se mealilo, ao leiloa le faʻamaumauga.
12. O se alaga mataʻutia o se mummy
O le toatele o tagata, i le vaaia o ata o mumumu, e mautinoa o loo latou fetagisi ma, masalo, ona o tagata na maliliu i le tiga. E i ai saienitisi oe talitonu o nisi tagata i Aikupito anamua sa tanumia ola. O isi saienitisi e ese le manatu: o le gutu o le ua oti na tatalaina faapitoa ina ia mafai ai e le agaga ona tuua le tino ma alu i le olaga mulimuli pe a mavae le sauniga.