Faʻataʻitaʻiga i filosofia, Islam ma le Faakerisiano

O le fesili e uiga i le iuga o le lalolagi ma le olaga mulimuli e masani lava ona fiafia i ai tagata, lea o loo faamatalaina ai le i ai o tala eseese ma faamatalaga, o le tele o ia mea e pei o se tala fatu. O le faamatalaina o le manatu autu o loʻo faʻaaogaina le suʻesuʻega, lea o se amio mo le tele o lotu ma talaʻaga eseese.

O le a le faʻataʻitaʻiga?

O aʻoaʻoga faʻalelotu e uiga i le iuga oʻooʻo o le lalolagi ma tagata e taʻua o le suʻesuʻega. Faʻasolo se tagata taʻitoʻatasi ma le lalolagi atoa. I le faavaeina o le muamua, o se matafaioi taua na faia e Ancient Egypt, ma le lona lua i le faaIutaia. O le faʻataʻitaʻiga o tagata taʻitoʻatasi o se vaega o le taʻiala i le lalolagi atoa. E ui e le o taʻua e le Tusi Paia se mea e uiga i le olaga i le lumanaʻi, i le tele o aʻoaʻoga faʻalelotu o manatu o le toe faʻailogaina mulimuli ane e faitauina lelei. O se faataitaiga o le Tusi a Aikupito ma le Tibet o le ua Maliliu, ma le Comedy Divine of Dante.

Faʻataʻitaʻiga i le filosofia

O le aʻoaʻoga ua tuʻuina atu e le gata ina faʻamatalaina ai le gataʻaga o le lalolagi ma le olaga, ae faʻapea foi le lumanaʻi, lea e mafai pe a maeʻa le leiloloa o le ola le atoatoa. O le faʻataʻitaʻiga i le filosofia o se mea taua, o le faʻamoemoeina o le iʻuga o le talaʻaga, e pei o le faʻamaeʻaina o se mea le manuia poʻo se faʻaʻoleʻole a se tagata. O le paʻu o le lalolagi i le taimi e tasi o lona uiga o le ulufale atu o se tagata i totonu o se vaega e tuufaatasia ai le vaega faaleagaga, faalelalolagi ma paia. O le filosofia o le talafaasolopito e le mafai ona vavaeese mai faamoemoega o le toe foi mai.

O le mataupu mulimuli o le atinaʻeina o sosaiete ua salalau atu i le filosofia a Europa i le tele o faʻafetai faafetai i se mafaufauga faʻapitoa Europa e mafaufau i mea uma o loʻo i ai i le lalolagi e ala i le faʻatusatusaina o galuega a tagata, o lona uiga, o mea uma ua faʻataʻamilosaga, ua i ai se amataga, atinaʻe ma le gataʻaga, . O faafitauli autu o filosofia e foia ma le fesoasoani o le suʻesuʻega o le: malamalamaga o le talafaasolopito, o le uiga o le tagata ma auala o le faʻaleleia atili, saolotoga ma avanoa, ma eseese ese ai faʻafitauli faʻale-aganuʻu.

Faʻasalaga i le Faʻa-Kerisiano

Afai e faʻatusatusa i isi tapuaiga lotu, o Kerisiano, e pei o Iutaia, latou te teena le manatu o le natura o le taimi ma le finau o le a leai se lumanaʻi pe a mavae le iuga o le lalolagi. O le Orthodox eschatology ua i ai se sootaga tuusaʻo ma le lagi (o le aoaoga faavae o le nofotupu meleniuma o le a afio mai i luga o le laueleele o le Alii ma e amiotonu) ma le Mesia (le aoaoga faavae o le afio mai o le avefeau a le Atua). O tagata talitonu uma ua mautinoa o le a le pine ae o mai le Mesia i le lalolagi mo le taimi lona lua ma o le a oo mai le iʻuga o le lalolagi.

I le mea na tupu, na atiina ae ai le faaKerisiano o se tapuaiga faalelotu. O le feau a le au aposetolo ma le tusi o Faʻaaliga na faitauina ai le manatu e le mafai ona aloese le gataʻaga o le lalolagi, ae pe a tupu, e na o le Alii lava e iloa. O le suʻesuʻega a le Kerisiano (o le aʻoaʻoga o le gataaga o le lalolagi) e aofia ai le vaʻavaʻai (talitonuga e vaʻai i le faʻasolopito o le talafaasolopito o se faʻasalalauga faifaipea o Faaaliga faalelagi) ma le aʻoaʻoga o le faamemelo o le ekalesia.

Faʻasalaga i totonu o Islama

I lenei tapuaiga, o valoʻaga lata mai o le lalolagi e taua tele. E taua le matauina o finauga i lenei mataupu e feteenai, ma o nisi taimi e le mafaamatalaina ma e le mautonu. O le suʻesuʻega a Mosisina e faʻavae i luga o faʻamaumauga a le Koran, ma o le ata o le iʻuga o le lalolagi e foliga faapenei:

  1. Aʻo leʻi tupu le mea sili, o le a oʻo mai se vaitau o le mataʻutia o le amioatua ma le le talitonu. O le a faalataina e tagata uma tulaga faatauaina o le ekalesia a Islama, ma o le a latou pagatia i agasala.
  2. A mavae lenei, o le a oʻo mai le malo o le anetikeriso, ma o le a 40 aso o le a. A maeʻa lenei vaitaimi, o le a afio mai le Mesia ma o le Pau o le a muta. O se taunuuga, mo le 40 tausaga i luga o le fogaeleele o le ai ai se mea faʻavalevalea.
  3. I le isi laasaga, o le a tuuina mai se faailo e uiga i le amataga o le Faamasinoga matautia , lea o le a faia e le Atua lava ia. O le a ia fesiligia tagata ola uma ma e oti. O e agasala o le ao atu i Seoli, ma e amiotonu i le Parataiso, ae o le a latou ui atu i se alalaupapa e mafai ai ona faaliliuina e manu na latou osia taulaga i le Atua ao faagasolo o latou olaga.
  4. E tatau ona maitauina o le suʻesuʻega Kerisiano o le faavae lea mo Islama, ae o loʻo i ai nisi o faʻaopoopoga taua, mo se faʻataʻitaʻiga, o loʻo taʻua ai o le Perofeta o Muhammad o le a iai i le Faamasinoga Mulimuli, lea o le a faʻaleagaina ai le iuga o tagata agasala ma tatalo i le Atua e faamagalo agasala.

Faʻasalaga i talitonuga faa-Iutaia

E le pei o isi tapuaiga i talitonuga faaIutaia, o le mea sese o le Foafoaga, o lona uiga o le foafoaina o se "atoatoa" lalolagi ma se tagata, ona latou ui atu ai lea i le tulaga o le pauu atu i le oti, ae le o le iuga, aua o le finagalo o le foafoaina, ua toe oo mai ai i le atoatoa. O le suʻesuʻeina o talitonuga faa-Iutaia e faavae i le mea moni o le a oʻo mai le leaga ma mulimuli ane manumalo i le lelei. I le tusi a Amosa ua taʻua ai o le lalolagi o le ai ai i le afe afe tausaga, ma o le a faaumatia le tasi le afe tausaga. O le tagata ma lona talaaga e mafai ona vaevaeina i ni vaega se tolu: o le vaitaimi o faʻalavelave, aʻoaʻoga ma le vaitau o le Mesia.

Scandinavian eschatology

O tala faasolopito o Scandinavia e ese mai i isi mataupu o suʻesuʻega, e tusa ai ma le mea e maua ai e tagata uma se taunuʻuga, ma o atua e le o ola pea. O le manatu o le atinaʻeina o tagata lautele o lona uiga o le faʻaogaina o vaega uma: fanau mai, atinaʻe, faʻaumatia ma le oti. O se taunuuga, o le lalolagi fou o le a fananau mai i luga o mea faaleagaina o le lalolagi ua tuanai ma o le lalolagi o le a faia mai le le mautonu. O le tele o tala faʻasolopito e fausia i luga o lenei manatu, ma e ese mai i isi o le atua e le auai ae o mea e tutupu.

Faʻasalaga o Eleni Anamua

O le faiga o talitonuga faalelotu i aso anamua i tagata Eleni na eseese, aua latou te le iloa le iuga o le lalolagi, talitonu o mea e leai se amataga e le mafai ona atoatoa. O tala faʻasolopito o anamua Eleni na sili atu ona popole i le faʻaolataga patino a le tagata. Na talitonu tagata Eleni o le elemene muamua o se tino e le mafai ona faʻaaogaina ma e mou ese atu e faʻavavau. Ae o le agaga, o le mulimuli ane o le suʻesuʻega o loʻo taʻu mai ai e ola pea, e tupu ma faʻamoemoe e fesootai ma le Atua.