Tuol Sleng


I le mea lilo ma le le maoaʻe o Cambodia , e faaopoopo atu i maota o le fausaga tusiata ma malumalu anamua, o loo i ai foi faamaoniga taua o le latalata i talafaasolopito, e pei o le falemataaga o le fasiotiga tagata o Tuol Sleng.

Talafaasolopito o le Falemataaga

O le falemataaga o le fasiotiga tagata o Tuol Sleng e taua foi o le falepuipui S-21. O le falemataaga o aso nei o fale e lima o le aʻoga muamua a tamaiti i Phnom Penh, lea ua avea ma falepuipui ma o se nofoaga o le sauaina ma le faʻaaogaina o le faitau afe o tagata. Mai Khmer, o le igoa o le falemataaga ua faaliliuina o le "strychnine hill" po o le "mauga o laau oona".

Tuol Sleng na faavaeina i le 1980 i le laumua o Cambodia, lea i totonu o le toto toto o Khmer Rouge pulega mai le 1975 i le 1979 o le "Falepuipui saogalemu 21". O iinei i tulimanu uma o le falemataʻaga ei ai faailoga "Aua e te ataata", ma e ono le mafai ona faia lenei mea i le siosiomaga o le malosi.

E faaopoopo atu i tuugamau i totonu o le lotoā ma le laau, i vasega taʻitasi o loʻo i ai le tele o siaki laiti e fuaina le 1x2 mita, vaʻalele ma uila eletise ma ufiufi. O le tele o vasega, i le talosaga a aiga o ē na afaina, na avea ma faamanatu. O 'ulu o loʻo afifiina i le selau o mita o le uaea paʻu, aʻo leʻi oʻo i lalo o le vevesi. O le manatuaga lenei o tagata ola, e le o se aga masani le tautala iinei, o maa uma iinei e faamanatu mai ai ia i tatou le tiga, toto ma le oti o tagata le sala.

Talafaasolopito o Tuol Sleng

Faatasi ai ma le tulai mai o le Khmer Rouge na taitaia e le faipule Paul Later, i le fa masina talu ona maeʻa le taua, na liliu ai le aoga ogatotonu i le falepuipui. Ua manatu le au tusitala o talafaasolopito o ona pagota mai le 17,000 i le 20,000 tagata, o faamatalaga patino, ioe, e le o iloa. I le taimi lava e tasi, e tusa ma le 1500 pagota i totonu o le falepuipui, ae latou te leʻi umi se taimi. I le avea ai o se tulafono, o fitafita ia o loʻo galulue i le pulega muamua, faipule, faiaoga, fomaʻi ma le tele o isi. Faatasi ai ma i latou e faitau selau tagata ese na le mafai ona latou tuua le atunuu. E na o le 6,000 ata o tagata na afaina ma nisi oa latou lava mea totino ua ola. Sa sauaina sauāina tagata, saisaitia i filifili i fusi mata, sa matelaina i le oti.

I le amataga o le 1979, na faatoilaloina ai le malo o le faanoanoa e le au fitafita Vietnamese, na faasaoloto le atunuu mai le pule malosi, ma i le S-21 falepuipui, e na o le 7 tagata na maua na ola. Na filifili e tuua le aʻoga e aunoa ma ni suiga ma toe faaleleia, ma i le tausaga mulimuli ane, na tatala ai se faʻamanatuga falemataaga i totonu. I totonu o le aʻoga ei ai falelauasiga o tagata e 14 na aafia ai, na faʻasauāina i latou i le taimi mulimuli o le faasaolotoina o le laumua, o isi na tanumia i totonu o nofoaga ua taʻua o "mala oti" .

Pol Pot ma le toe vaega o le faanoanoa seia oo i le 1998 na lalafi i vaomatua o Cambodia ma Taialani, na maliu se tagata valea i le aso 15 o Aperila. I le tolusefulu tausaga talu ona soloia le toto toto, i le aso 30 o Mati, 2009, na molia ai Kang Kek Yehu (o ia o le ulu o le falepuipui Tuol Sleng) ma sa faasalaina i le 35 tausaga i le falepuipui.

E faʻapefea ona e alu i le falemataaga o le faʻasalaga?

Tuol Sleng e tu i autafa o le Faamanatuga o Independence i le loto o le aai. E mafai ona e alu i ai i luga o taavale i luga o le tuk-tuk mo le $ 2-3 pe mafai foi ona e savali mai le pasi pasi o le vaalele Numera 35. O le falemataaga e amata mai i le 8 i le 11:30 ma mai le 14:30 i le afa pasi lima.

O le ulufale atu i le falemataaga o loʻo i le itu i sisifo o le 113th Street. O nei malaga e faia e aiga o pagota muamua. I totonu o le potu vitio o le falemataʻaga, e lua taimi i le aso, o se ata tifaga e uiga i solitulafono mamafa a le Polotovites ua faʻaalia.

Mo soʻo se tagata tafafao mai fafo, o le pepa e $ 3, o tagata Cambodia e saoloto. E mafai ona e faia sau ata ma ata vitio. O nisi o aia tatau a tagata e tuʻuina atu fesoasoani tau tupe i le falemataʻaga.